Wawel - Zamek Królewski w Krakowie

Historia i opis

Zamek Królewski na Wawelu to jeden z najważniejszych symboli Polski, położony na wapiennym wzgórzu na lewym brzegu Wisły w Krakowie. Przez wieki był siedzibą królów polskich i symbolem państwowości polskiej.

Historia Wawelu sięga IX wieku, kiedy na wzgórzu powstały pierwsze budowle. W X wieku zbudowano pierwszy kościół katedralny, a w XI wieku Wawel stał się główną siedzibą książąt polskich. Obecny kształt zamku jest wynikiem przebudowy zainicjowanej przez króla Kazimierza Wielkiego w XIV wieku i kontynuowanej przez dynastię Jagiellonów w XV i XVI wieku.

Złoty wiek zamku przypadł na czasy panowania Zygmunta I Starego i jego syna Zygmunta II Augusta. W tym okresie zamek został przebudowany w stylu renesansowym przez włoskich architektów, w tym Bartolomeo Berrecciego. Po przeniesieniu stolicy do Warszawy w 1596 roku, Wawel stopniowo tracił na znaczeniu, choć nadal pozostawał miejscem koronacji i pochówku królów polskich.

W okresie zaborów zamek został zamieniony w koszary austriackie, co przyczyniło się do jego dewastacji. Dopiero po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku rozpoczęto jego restaurację. Dziś zamek jest jednym z najważniejszych muzeów w Polsce, prezentującym bezcenne dzieła sztuki i pamiątki historyczne.

Co warto zobaczyć

• Komnaty Królewskie - reprezentacyjne pomieszczenia mieszkalne króla i jego dworu, z cennymi arrasami flamandzkimi zamówionymi przez Zygmunta Augusta
• Skarbiec Koronny - kolekcja regaliów królewskich, w tym miecz koronacyjny Szczerbiec
• Zbrojownia - bogata kolekcja broni i zbroi
• Katedra Wawelska - miejsce koronacji i pochówku królów polskich, z kaplicą Zygmuntowską, uważaną za najdoskonalsze dzieło renesansu poza Włochami
• Smocza Jama - jaskinia pod zamkiem, związana z legendą o smoku wawelskim
• Dziedziniec Arkadowy - piękny renesansowy dziedziniec z arkadami

Ciekawostki

• Wawel jest jednym z tzw. czakramów - miejsc o szczególnej energii, które według niektórych wierzeń mają wpływ na losy świata
• W katedrze wawelskiej znajduje się dzwon Zygmunt, największy historyczny dzwon w Polsce, ważący 11 ton, odlany w 1520 roku
• Na dziedzińcu zamkowym można znaleźć kości mamuta, które według dawnych wierzeń należały do smoka wawelskiego i miały magiczną moc
• W czasie II wojny światowej generalny gubernator Hans Frank uczynił z Wawelu swoją rezydencję, a bezcenne dzieła sztuki wywieziono do bezpiecznych miejsc
• W kryptach wawelskich pochowani są nie tylko królowie, ale także bohaterowie narodowi, jak Tadeusz Kościuszko, Józef Piłsudski i para prezydencka Lech i Maria Kaczyńscy

Praktyczne wskazówki

• Na zwiedzanie całego kompleksu wawelskiego warto zarezerwować co najmniej pół dnia
• Liczba wejść na niektóre ekspozycje jest ograniczona - bilety najlepiej kupić z wyprzedzeniem przez internet
• W sezonie wysokim (maj-wrzesień) dobrze jest przybyć wcześnie rano, aby uniknąć długich kolejek
• Na terenie wzgórza wawelskiego znajduje się kawiarnia i restauracja
• Fotografowanie wnętrz jest dozwolone, ale bez użycia lampy błyskowej

Jak dojechać

Wzgórze Wawelskie znajduje się w centrum Krakowa, około 15 minut spacerem od Rynku Głównego.

• Komunikacją miejską: Tramwaje i autobusy zatrzymujące się na przystankach "Wawel" lub "Stradom"
• Pieszo: Z Rynku Głównego ulicą Grodzką w kierunku Wisły
• Rowerem: W Krakowie dostępny jest system rowerów miejskich Wavelo z stacjami w pobliżu Wawelu
• Samochodem: Parkowanie w centrum Krakowa jest utrudnione i kosztowne - zalecamy korzystanie z parkingów P+R i dojazd komunikacją miejską